Rollenspel zorgt voor betere leerresultaten

Onderwijskundige Lisa Gjedde van de Universiteit van Aalborg deed jarenlang onderzoek naar de leermethodes op Østerskov Efterskole. Volgens haar werkt het LARP-model zo goed omdat leerlingen leren in een spelomgeving waarin ze fouten kunnen maken zonder dat ze die op zichzelf hoeven te betrekken, het is de rol die de fout maakt. Ook niveauverschillen tussen leerlingen vallen minder op omdat in het rollenspel iedereen een bijdrage kan leveren op zijn of haar niveau.

Om wat voor rollenspellen gaat het dan? De Deense school hanteert bijvoorbeeld het thema ‘Olympische Spelen’ en de leerlingen krijgen dan allemaal een rol in een landenteam. Zo zijn er Russen, Amerikanen en Chinezen. Eén van de opdrachten is om in een powerpoint presentatie ‘jouw’ land te vergelijken met dat van de aartsrivalen. In een ander spel staan natuurkundige en wiskundige berekeningen centraal. De leerlingen werken bijvoorbeeld aan een groot spoorwegproject waarbij ze bruggen moeten bouwen en een dienstregeling opzetten. En tijdens het ‘woorden-darttoernooi’ verdienen de teams punten door bij een dictee met een dartpijltje het juiste lettervlakje te raken.

Volgens de directeur van de Østerskov Efterskole spreken spellen jongeren aan en motiveren zij hen om zich te verdiepen in onderwerpen die zij normaal helemaal niet interessant zouden vinden. Het leren in spelvorm – de school zet zowel fysieke rollenspellen als online games in – blijkt vooral een schot in de roos voor leerlingen die op een gewone school moeilijk te activeren en begeleiden zijn, leerlingen met bijvoorbeeld autisme, adhd of hoogbegaafdheid.

Een rollenspel kan de werkelijkheid goed nabootsen. Virtual reality gaat nog een stap verder en maakt die andere wereld levensecht. Als je de virtuele bril oculus rifft opzet, word je ondergedompeld in een andere realiteit en ervaar je hoe het is om in iemand anders schoenen te staan.

De universiteit van Stanford bijvoorbeeld liet Amerikaanse militairen virtueel ervaren hoe het is om in Irak te vechten. Het Amerikaanse leger traint regelmatig in een virtuele leeromgeving. Het bespaart in de kosten, is veiliger bij gevaarlijke oefeningen en helpt de infanterie op een moderne manier op te leiden.

Ook journalisten leren via een virtueel rollenspel. Bijvoorbeeld hoe het is om tot de groep mensen te behoren over wie zij schrijven. De Verenigde Naties ontwikkelde de film Clouds over Sidra– over vluchtelingen in Syrië. Met een virtual reality bril op ervaar je het leven vanuit een kind: je ziet waar het meisje leeft, hoe ze door de modder van het kamp naar school loopt… Dat dit geen passieve ervaring is, maakt dit filmpje van Mike Butchter, redacteur bij Tech Crunch, wel duidelijk. Hij probeerde de ervaring uit en raakte danig onder de indruk.

Het is spannend en uitdagend om een rol te spelen. Met behulp van virtual reality is die rol bovendien levensecht. Het rollenspel is goed in te zetten binnen leeromgevingen. Mensen leren niet alleen beter en sneller, wát ze geleerd hebben heeft ook meer impact. En er zijn meer voordelen: volgens onderzoekers van Stanford University kan virtual reality zelfd graag veranderen. Je wordt er socialer en behulpzamer van. Virtual reality maakt empathisch. Kruip maar eens in de huid van iemand anders. Wedden dat je vooroordelen afnemen?