
IQ + EQ = winst

Horizontale organisatie
De verschillende afdelingen van de fabriek groeperen zich in comités en kiezen zelf een vertegenwoordiger. Functies wisselen periodiek en de werknemers beoordelen elkaar. Doordat de teams zelf beslissingen nemen, maakt Semco veel effectiever gebruik van alle denkkracht die aanwezig is. ‘Hierdoor wordt het werk ook interessanter voor de werknemers’, zegt Semler in een televisie-interview. Volgens hem is het tijdperk van macht en controle definitief voorbij. ‘Het gaat om openheid en transparantie.’
Vrijheid
De werknemers van Semco zijn volledig vrij in het bepalen van hun werktijden, werkkleding, en werkplek. Ook bepalen ze zelf de hoogte van hun salaris en deelt iedereen mee in de winst. De uitgangspunten voor het bedrijf zijn niet langer winst maken, maar een plek creëren waar het personeel gelukkig is. Dit bleek een groot succes. Het bedrijf groeide per jaar met 25 tot veertig procent. Het boek ‘Maverick’ dat Semler over zijn overtuiging schreef werd een bestseller in 35 talen. Twee keer is hij uitgeroepen tot zakenman van het jaar, van Brazilië en van heel Zuid-Amerika. Ook heeft hij een gastleerstoel aan Harvard gekregen.
Rockband
Semler heeft naar eigen zeggen zijn inspiratie uit zijn ‘rockperiode’ gehaald, toen hij gitaar speelde in een band: ‘Dit is bij uitstek een structuur waarin individuele vrijheid noodzakelijk is voor gezamenlijk succes.’ Hij vindt de huidige economisch-sociale structuur waarin we ons organiseren helemaal niets. ‘We hebben een structuur van geld en organisaties waarin we ons moeten voegen. Ik zou dit graag veranderen. Een structuur hoeft niet van boven opgelegd te worden, mensen kunnen het beste zelf invullen hoe ze met elkaar samenwerken om tot resultaat te komen.’ Semler deed onderzoek binnen zijn bedrijf: ‘Het bleek dat als mensen zin hebben om op maandagochtend op te staan en naar het werk te gaan, het ook goed gaat met het bedrijf.’
Onderwijs
Het enige dat Semco van de werknemers vraagt is discipline om goed met vrijheid om te gaan. Dat betekent dus het afgesproken werk afhebben. ‘Sommige mensen vinden dit eng, die hebben liever dat iemand zegt hoe iets moet en wanneer ze zus moeten doen en wanneer zo. Er zijn mensen in het bedrijf geweest die niet konden omgaan met onze manier van werken. Dat vind ik ook niet gek als ik kijk naar onze schoolstructuren; van jongs af aan leren kinderen om onderdanig te zijn. Ze worden in een structuur gestopt waarin het makkelijk is om groepen te managen, het is ingericht naar de eisen van ouders en de schoolleiding. De magische belevenis van leren is ondergeschikt geraakt.’ Dus heeft Semler een eigen, democratische school opgezet, de Lumiar school. Hier kiezen kinderen zelf waar ze over leren en over de klassikale onderwerpen wordt democratisch gestemd. Met deze instelling wil Semler de verandering van structuren van onderaf testen en in gang zetten. (Over deze manier van onderwijs binnenkort meer op De Nieuwe Meesters).
Semco-stijl: De filosofie van het bedrijf is gestoeld op tien kernbegrippen:
- Een betrouwbaar en geloofwaardig bedrijf zijn;
- Eerlijkheid en transparantie gaan boven alle tijdelijke belangen;
- Balans zoeken tussen korte- en langetermijnwinsten;
- Producten en services leveren die door de klant erkend worden als de beste op de markt voor een redelijke prijs;
- Bovengemiddelde service geven aan de klant en verantwoordelijkheid voorrang geven op winst;
- Creativiteit stimuleren en diegene met lef aanmoedigen;
- Iedereen aansporen te participeren en beslissingen die van bovenaf worden opgelegd in twijfel te trekken;
- Zorgen voor een informele en aangename omgeving met een professionele houding vrij van vooroordelen;
- Zorgen voor een veilige arbeidsomgeving en controle van de industriële processen om personeel en omgeving te beschermen;
- De moed hebben de eigen fouten te erkennen en te begrijpen dat alles altijd beter kan.
Meer weten?
Op de website van Tegenlicht kun je ook ‘De kapitale kracht van geluk’ bekijken, een zeer populaire uitzending over Semler uit 2013. Het boek van Semler heet: ‘Virando a propia mesa’ (in het Portugees), in het Engels heet het ‘Marverick’