Met een studie onderwijskunde en een aantal jaar werkervaring op zak, is het verleidelijk te denken dat je een expert aan het worden bent. Ik heb in de loop der jaren immers steeds meer kennis opgedaan over didactische theorieën, methodes en modellen. Ik heb geleerd patronen te herkennen, de vraag achter de vraag te vinden, en slimme trucs toe te passen om inhoud boven tafel te krijgen.
Maar Socrates indachtig – ik weet dat ik niets weet – is er ook altijd dat gevoel dat ik de kunst van het leren helemaal nog niet onder de knie heb. Dat klinkt bijna als het imposter syndrome ervan overtuigd zijn dat je elk moment ontmaskerd kan worden als iemand die eigenlijk maar wat aanklooit.
Op zoek naar bevestiging vond ik 'Design for how people learn', geschreven door instructional designer Julie Dirksen. Ik vond erin opluchting ( ‘pfoe, dat ligt dus niet aan mij’), herkenning (‘dat doe ik óók altijd!’) en handige adviezen (markeerstift in de aanslag!).
Maar, eerlijk … ik las sommige stukken ook met enige schaamte. Wat blijkt? Al die kennis die ik in de loop der jaren heb opgedaan, maakt ook dat ik erg leun op wat ik al weet…
Daarom hieronder acht persoonlijke – DAT KAN BETER – momenten:
1. “Is it reasonable to think that someone can be proficient without practice when it comes to skills?” Eh, nee, natuurlijk niet. En toch heb ik al meer dan eens een training gemaakt die alle lesstof slechts één of twee keer voorbij liet komen… Oeps. Dat is natuurlijk meer een kennismaking dan een goede voorbereiding op de praktijk. Nog meer reden om in te zetten op blended trajecten met herhalende oefeningen en on-the-job coaching. Ook in dat verband: “If you don’t guide learners in practice, learners will practice on their own. And they might not experience the kind of practice you want them to have…”
2. “Consider in your learner’s journey that new learning may also require unlearning.” Oh ja.Leren gaat niet alleen om het opnemen van nieuwe informatie; het draait ook (of zelfs nog meer) om informatie en gedrag ‘vergeten’. Ik vind het vaak verleidelijk om een nieuwe training meteen te starten met het beetpakken van de nieuwe situatie. Er is immers zoveel te leren! Niet meer doen dus. Ik ga proberen ontleren actief onderdeel te maken van het leertraject.
3. “Communication issues can sometimes disguise themselves as learning issues.” Als je klanten constant verdwalen op een zakelijke website, zal een customer service training niet veel verbeteren aan je klanttevredenheid… Hoezeer een opdrachtgever er ook op aandringt, niet alles is op te lossen met e-learning of training. In mijn enthousiasme vergeet ik dat nog wel eens, en dan kun je wel eens in de knoop komen met onhaalbare verwachtingen…
4. “You mostly think about learning design through the filter of your own experience.” Zeker tijdens analyse en ontwerp is het gemakkelijk om vanuit jezelf te redeneren. Wat zou ik fijn vinden? Wat is common sense? De valkuil zit hem in het feit dat dat niet altijd opgaat voor de doelgroep. En dat ik als learning consultant veel meer impliciete aannames doe, dan waar ik me van bewust ben.
5. “A lot of learning projects start with the goal, rather than the problem.” Een opdrachtgever heeft vaak een doel, een doelgroep een probleem. Zeker onder tijdsdruk ben ik wel eens te kort door deze bocht gegaan. Stel dat autoverkopers het lastig vinden om klanten vast te houden, dan zet alleen het uitleggen van de mogelijkheden van een nieuw CRM-systeem bijvoorbeeld niet zoveel zoden aan de dijk…
6. “The biggest problem with memorization through repetition is that it frequently puts the information on just one shelf.” Ik dacht altijd dat de factor herhaling erg belangrijk was in een leertraject. Maar herhaling in de vorm van pure memorisatie is niet echt leren. Het leert je namelijk niets over de juiste context. En ook niet ín de juiste context. Alles wordt dan in feite opgeslagen onder één tag: ‘stampen’… Leren wordt pas écht effectief wanneer je meer diverse triggers genereert náár de juiste informatie toe.
7. “Two separate parts of your brain are in control – the conscious verbal thinking brain and the automatic, emotional, visceral brain.” Als verse onderwijskundige was ik vooral enthousiast over formeel leren. Dat kun je immers precies zo inrichten als je wilt. Maar nu zie ik dat we in feite allemaal op een grote mentale olifant zitten. Waar wij als berijder het nut inzien van plannen, volharden en de lange termijn, gaat de olifant voor urgentie, emotie, nieuw, fijn, glitters, comfort… Daar kan ik meer op inspelen – én rekening mee houden. Ik houd voortaan mijn (spreekwoordelijke) olifant paraat!
8. “Multiple-choice tests aren’t really about making the learner better at what they need to do. They are about making test administration efficient and consistent.” Bijna élke e-learning eindigt met, of bevat zeker minimaal één meerkeuzetoets. En ja, ook ik heb aardig wat uren toetsconstructie op mijn naam staan… Maar Julie heeft gelijk. Multiplechoice toetst hooguit herkenning (recognize) en soms herinnering (recall) – maar geen vaardigheden of gedrag. Uit efficiëntie zal er vanaf nu \heus nog wel een ‘MPC of twee’ uit mijn vingers komen, maar niet meer zonder nadenken…
Dit zijn bij verre niet de enige lessen die Julie Dirksen deelt in haar boek. Het bevat 250 pagina’s vol praktische adviezen, humoristische teksten, simpele handvatten en treffende voorbeelden vanuit haar eigen omvangrijke ervaring. Ik kan zo nóg twintig wijze quotes delen – maar in plaats daarvan moet je het boek gewoon lezen. Echt.
Ondertussen prevel ik nog maar eens mijn nieuwe mantra: “You can only become proficient through practice…”
Julie Dirksen heeft met ‘Design for how people learn’ een handboek geschreven wat elke learning designer, developer, consultant of specialist zou moeten lezen. 5/5 sterren
